Het Belgische burgerlijk erfrecht werd recent fundamenteel hervormd om het wettelijk kader van erfopvolging en schenkingen aan te passen aan de evolutie van de maatschappij.
Deze hervorming, die goedgekeurd werd op 31 juli 2017 en effectief wordt op 1 september 2018, is de eerste modernisering van deze Napoleontische regels in meer dan twee eeuwen.
De hervorming zal van toepassing zijn op alle nalatenschappen vanaf deze datum en zal het grootste deel van de schenkingen die eerder verleend werden, beïnvloeden.
Tot 1 september 2018 wordt het dan ook aangeraden het patrimonium aan te passen aan de nieuwe regels van het erfrecht.
Het doel van deze hervorming is hoofdzakelijk meer flexibiliteit te bieden bij de organisatie van de erfenis en de vrede te bewaren in de familie.
Om aan deze doelen te voldoen, wordt voorzien om:
- het voorbehouden gedeelte voor de kinderen te beperken tot de helft van de erfenis, ongeacht het aantal kinderen;
- het voorbehouden gedeelte van de ascendenten op te heffen en te vervangen door een alimentatievordering als de opgaande lijn hulpbehoevend is;
- de regels van het erfrecht te uniformiseren: te rapporteren schenkingen zullen op de dag van de schenking geïndexeerd worden (met enkele uitzonderingen);
- de interacties tussen de leden van een nieuw samengesteld familie te beperken;
- overeenkomsten inzake de erfopvolging te sluiten teneinde het definiëren van de rechten van eenieder en conflicten te voorkomen;
Het is dit laatste punt, dat ons in voorbereiding van de overdracht van het familiebedrijf interesseert.
Vanaf 1 september 2018, zullen ouders en kinderen onderling een overeenkomst kunnen maken met betrekking tot een opvolging die nog niet aan de orde is. Het doel is natuurlijk om een evenwicht te creëren.
Er is geen wettelijke limiet, dus genieten de partijen in principe van een grote contractuele vrijheid om een akkoord te bereiken over de (toekomstige) erfopvolging. Afspraken die zijn gemaakt in dit akkoord kunnen niet op losse schroeven gezet worden op het moment van overlijden.
Dit akkoord is in het bijzonder nuttig als ouders de aandelen van het familiebedrijf aan één kind wensen te schenken (met behoud van de gelijkheid ten opzichte van de andere kinderen). Het begunstigde kind zal dankzij dat akkoord ervan verzekerd zijn dat zijn broers en zussen de waarde van de onderneming zoals bepaald op het tijdstip van de schenking niet kunnen betwisten.
Met andere woorden zal de erfgenaam, die de aandelen van de vennootschap ontvangt en die zijn tijd, geld en energie jarenlang investeerde in het bedrijf, de vruchten kunnen plukken van zijn werk zonder aansprakelijk te zijn jegens zijn broers en zussen na het overlijden van de donor-ouder.
De regie van zo’n akkoord is echter niet te onderschatten. Het opstellen van dergelijke overeenkomst inzake de nalatenschap omvat verschillende belangrijke elementen zoals onder meer de waardebepaling van het bedrijf met het oog op de overdracht van haar activa zonder een onderschatting te maken die ten koste van de andere kinderen kan zijn. Ook het onderscheiden van de actieve en niet-actieve erven waarvan de doelstellingen niet altijd op één lijn staan (investering versus prestaties), het handhaven van de harmonie binnen het gezin en het zorgen voor de economische zekerheid van al haar leden zijn elementen die al onze aandacht verdienen.
Met meer dan 25 jaar ervaring op het gebied van familiebedrijven, kan Deminor u helpen om deze gevoelige kwesties te behandelen en u begeleiden in het proces van reflectie en voorbereiding van de overeenkomst inzake de nalatenschap.
Voor meer informatie over dit onderwerp mag u steeds Bernard Thuysbaert contacteren.
